İbrahim Nassir/Fokusplus
Yabancı Paralı Askerler Sudan’daki İç Savaşı Nasıl Derinleştiriyor?
Sudan’da uzun süren iç savaş, çatışan taraflar arasında barışçıl ve diplomatik bir çözüm olasılığını daha da azaltırken, ülkenin güvenlik, siyasi, ekonomik, sosyal ve insani açıdan durumunu daha da kötüleştirdi.
Darfur bölgesindeki Sudanlılar, özellikle Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) milisleri tarafından bir yıldan uzun süredir kuşatma altında tutulan Faşir şehrinde vahim bir insani durumla karşı karşıya kaldı.
HDK liderliği, Faşir cephesini devirmenin yanı sıra ülkeyi bölme sürecini sağlamlaştırmak için harekete geçmeyi ve askeri çabalarını bu cepheye yoğunlaştırmayı hedefliyor.
Bu bağlamda HDK, çeşitli savaş alanlarında askeri üstünlüğünü sağlamak amacıyla Kolombiya, Güney Sudan, Çad, Yemen ve Libya’dan gelen yabancı paralı askerleri kullanıyor.
Son zamanlarda sosyal medyada paylaşılan görüntülerde, Kolombiyalı paralı askerlerin Faşir şehrine yapılan saldırılara katıldığı görüldü.
Saha kaynaklarına göre, geçtiğimiz cumartesi günü şehre yapılan saldırı sırasında çok sayıda Kolombiyalı paralı asker öldürüldü.
Sudan savaşına paralı askerlerin katılımı
Birçok kaynağa göre, geçtiğimiz yıldan bu yana “Çöl Kurtları” olarak bilinen 300’den fazla Kolombiyalı paralı asker Libya, Çad, Somali, Güney Sudan ve Uganda üzerinden Sudan’a geldi.
Bu da Sudan’daki iç savaşın yerel aşamanın ötesine geçerek, yerel ve dış faktörlerin iç içe geçtiği istisnai bir sürece evrildiğini gösteriyor.
HDK’nin önemli kalelerinden Nyala’daki yerel kaynaklara göre, Kolombiyalı paralı askerlerin Sudan’daki görevleri arasında çatışmalara katılma, kornet füzeleri ve havan topları gibi ağır silahlar kullanmanın yanı sıra eğitim, insansız hava araçları ve sinyal bozucu cihazların kullanımı ile askeri malzemelerin denetimi yer alıyor.
Öte yandan, Kolombiyalı paralı askerlerin transferi, Kolombiya ordusundan emekli Albay Alvaro Quijano tarafından yapılıyor.
Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) yaşayan Quijano bu transferleri, BAE’li iş insanı Muhammed Hamdan Al Zaabi’ye ait olan, Global Security Service Group (GSSG) adlı güvenlik şirketi ile işbirliği içinde yürütüyor.
Bilgi sahibi Sudanlı kaynaklara göre, Kolombiyalı paralı askerler HDK milislerinin İHA ekibini yönetiyor.
Aynı zamanda Hartum, Faşir ve Port Sudan gibi büyük şehirlere yönelik İHA saldırılarını koordine ediyor.
Sudan’daki çatışmalara katılan Kolombiyalı paralı askerler, Çin yapımı CH-95 veya FH-95 model İHA’lar konusunda da eğitildi.
Yerel bilgilere göre, Nyala’daki Kolombiyalı eğitmenler son haftalarda çok sayıda milise eğitim verdi.
HDK milisleri arasında yaklaşık bin ila 3 bin kişinin bu eğitimleri aldığı tahmin ediliyor ve söz konusu milisler 50 ila 70 Kolombiyalı paralı asker tarafından denetleniyor.
Yabancı paralı askerlerin Sudan üzerindeki etkileri
Sudan iç savaşında, HDK milisleri tarafından yabancı paralı askerlerin getirilmesi, Sudan toplumunun yapısı üzerinde büyük etkilere sahip.
Bu etkiler şu şekilde özetlenebilir:
1- Sosyal dokunun tahrip edilmesi:
Birleşmiş Milletler (BM) kurumlarının belgelediğine göre, HDK milisleri Sudan halkına karşı kasıtlı olarak zulümler işledi, masum insanları öldürdü, bankaları yağmaladı ve etnik kökenlerine göre kadınlara tecavüz etti.
Yabancı paralı askerlerin savaşa katılımı, sivillerin maruz kaldığı bu ihlallerin iki katına çıkmasına neden olabilir.
Dolayısıyla, yabancı paralı askerlerin eylemleri, halihazırda yıpranmış olan Sudan’ın sosyal dokusunu daha da tahrip edebilir.
Kuşatma altındaki Faşir şehri ve Darfur bölgesinin diğer şehirlerinde son zamanlarda meydana gelen saldırıların niteliği, savaşın ulaştığı vahşeti ortaya koyuyor.
Yabancı paralı askerler tarafından desteklenen HDK milisleri, şehirlerdeki mülteci kamplarını ayrım gözetmeksizin kasıtlı olarak hedef almaya başladı.
Bu da sonuç olarak daha fazla acı ve ıstırap oluşturacak; ihlaller arttıkça Darfur bölgesinde sosyal doku daha da parçalanacaktır.
2- Krizin karmaşıklığı ve çözümlerin tıkanması:
Yabancı paralı askerlerin Sudan savaşına katılımı, ülkede devam eden krizi daha da karmaşık hale getirecektir.
Ülkedeki suç şebekeleri ve paralı askerlerin çıkarları, HDK liderleri ve BAE’deki müttefiklerinin istekleriyle örtüşüyor.
Bu durum, çatışmanın taraflarının sunduğu şartlar nedeniyle müzakere ile çözüme ulaşma şansının azalmasına neden oluyor.
Bu nedenle, şu anda Sudan hükümeti ile HDK arasındaki müzakere sürecini engelleyen faktörler arasında ilk başta, BAE ve Sudan’ın komşu ülkelerindeki müttefikleri tarafından finanse edilen yabancı paralı asker ağlarının sürece dahil olması yer alıyor.
BAE ve bölgedeki müttefikleri, bazen arabuluculuk platformları oluşturarak, bazen de milislere askeri teçhizat sağlayarak ve yabancı uzmanları Sudan’daki savaş alanlarına naklederek çatışmayı körüklüyor ve diplomatik çözümlerin uygulanmasını zorlaştırıyor.
Tehdit Sudan sınırını aşıyor
Paralı asker ağlarının, Sudan’ın komşu ülkelerinde de güvenlik ve istikrarı tehdit eden bir faktör haline geldiği oldukça açık.
Söz konusu ağlar, Libyalı General Halife Hafter’in güçleri, Çad rejimi ve Orta Afrika Cumhuriyeti hükümetinin denetimi altında faaliyet gösteriyor.
Ancak gelecekte bu ağlar, özellikle rejimleri birçok zorlukla karşı karşıya olan bölgedeki ülkeler için endişe kaynağı olabilir.
Sonuç olarak, HDK’nin Sudan hükümetine karşı yürüttüğü savaşa yabancı paralı askerlerin katılımı, şüphesiz krizi derinleştirecek ve uzatacaktır.
Aynı zamanda Sudan’ın güvenlik ve istikrarını tehdit eden dış güçlerin krizde kontrolü ele geçirerek, mağdur Sudan halkının beklentileriyle uyuşmayan kendi gündemlerine uygun çözümler dayatmasına olanak tanıyacaktır.