Ruanda Denklemi

Haksöz

Ruanda bir Afrika ülkesi: Yüzölçümü 26.338 km2, nüfusu 8.1 milyon. Ancak 1994 Nisan ayının başından beri ülke nüfusunu oluşturan iki kabile arasında baş gösteren çatışmalar, 1.7 milyon kişinin evlerini terk etmelerine neden oldu. 300 bin kişi de komşu ülkelere sığındı. Huti'ler ve Tutsi'ler arasında yaşanan çatışmalar ve katliamlarda, bugüne kadar 500 bini aşkın kişi hayatını kaybetmiş durumda. İki tarafada silah ve araç-gereç satan batılılar durumu sadece izliyor.

Belçika'dan bağımsızlığın kazanıldığı 1962 senesinden sonra ülkede tek partili sistem uygulanmıştı. Ancak geçen yıl ilk defa yapılan çok adaylı Başkanlık seçimini, tek parti yönetimini elinde bulunduran Tutsi'lere karşı Huti'lerin adayı açık farkla kazanmıştı. Çünkü Huti kabilesi ülke nüfusunun çoğunluğunu oluşturuyor.

Ancak geçen Nisan ayında Burindi Başkanı ile aynı uçakta bulunan Ruanda Başkanı Juvel Habyarimana, Tutsi gerillaları tarafından bu uçağa yapılan saldırı sonucu öldürülünce iki kabile arasında ciddi çatışmalar çıktı. Kızışarak süren çatışmalarda Tutsi'lerin oluşturduğu "Ruanda Yurtsever Cephesi" başkent Kigali'yi kuşatmış durumda. Çatışmalarda her iki taraf da ağır kayıplar vermekte. Yine her iki tarafta silahsız karşı kabile mensuplarına yönelik katliamlar gerçekleştiriyorlar.

Ruanda verimli bir ülke. Bol yağış alıyor; ortalama sıcaklık 20-22 derece civarında. Ruanda topraklarının beşte ikisi ekilebilir arazi; beşte biri ise otlaklara ayrılmış. Ülkedeki çok verimli ormanlar önemli bir potansiyel. Ayrıca Ruanda topraklarında bilinen altın, kasiterit, tungsten, turba, kolumbittantalit ve beril yatakları var. Ama buna rağmen ülke insanına düşen toplam gelir 290 $'ı geçmiyor.

Afrika konusunda uzman İngiliz tarihçi Basil Davidson, Hutu ve Tutsi'lerin geçmişinde vahşet ve çatışmaların bulunmadığını, her şeyin Alman'ların ve Belçikalı'ların bölgede kolonilerini kurup, iki kabileye farklı şekilde davranmalarıyla oluştuğunu belirtiyor. Yine Davidson'a göre daha açık bir tene ve "batılı" hatlara sahip olan azınlıktaki Tutsi kabilesine tanınan ayrıcalıklar, iki kabile arasında baş gösteren nefretin temel nedenini oluşturuyor. Ayrıca son 10 yıldır birçok Afrika ülkesine askeri ve istihbarat eğitimi veren ve ekonomik işbirliğine giden İsrail'in Ruanda ile kurmuş olduğu ilişkiler biliniyor.

İç çatışmalarda kaybeden müstezaf halklar, kazanan emperyalistler oluyor.