1. YAZARLAR

  2. Mahmut Osmanoğlu

  3. Somali'de çözüm askeri değil siyasidir
Mahmut Osmanoğlu

Mahmut Osmanoğlu

Yazarın Tüm Yazıları >

Somali'de çözüm askeri değil siyasidir

28 Mayıs 2012 Pazartesi 00:46A+A-

Somali İslam dünyasının kronikleşmiş önemli sorunlarından birisi olarak önümüzde durmaktadır. "Soğuk Savaş"ın çözülememiş miraslarından birisi ve Muhammed Ziyad Berri'nin 1991 yılı başlarında devrilmesi ardından bir daha kendisini toparlayamadı ve her geçen gün kötüye giden bir grafik çizdi. 500.000 den fazla insanın hayatını kaybettiği uzun bir iç savaş yaşadı ve halen de yaşıyor.

İç savaş neticesinde bölündü, parçalandı. Daha da parçalanma potansiyeli taşıyor.

Aslında, 2006 yılında ülkenin Güney kesimlerinin çoğunu hâkimiyeti altına alan, soygun, gasp ve uyuşturucu ticaretini engelleyen, korsanların aktif olduğu limanları ele geçiren İslami Mahkemeler Birliği (İMB) Somali'nin istikrarı kavuşması yolunda için bir şanstı. Yeniden birlik ve istikrara doğru emin adımlar atıyordu. Ülkeyi savaş ağalarının elinden kurtarmıştı.

Amerikan destekli Etiyopya ordusu bu olumlu gidişin önüne geçti ve bu iyileşme sürecini bozarak ülkeye en büyük kötülüğü yaptı: İslami Mahkemeler Birliği hükümetinin yıkılması ile birlikte Somali günümüze kadar süren ve ne zaman biteceği bilinmeyen bir kaos ortamına itildi. İslami Mahkemeler Birliğinin yıkıntıları arasından Eşşebab ve Hizbi İslami gibi militan gruplar ortaya çıktılar ve zamanla Somali'nin Güneyinin büyük bölümünü ele geçirdiler.

Somali'deki süreç bu noktada Afganistan'daki Taliban süreci ile büyük bir benzerlik göstermektedir: Taliban da dini bir iddia ile sahaya inmiş, Afganistan'ın büyük bölümünde istikrarı sağlamış ve merkezi otoriteyi kurmuş bir güç idi. Sovyetler sonrası Afganistan'da istikrarı sağlama yolunda büyük bir şans idi.

Amerikalılar ve yerli işbirlikçileri bu gücü sahneden uzaklaştırarak Afganistan'ı halen devam eden uzun bir savaşın içine soktular. Taliban'ı sahneden silemediler aksine kendini süreç içerisinde toparlayan Taliban yabancı güçlerin çekilmesi sonrasında iktidarın en güçlü adayı olarak kendisini şimdiden dayatmaya başladı.

Somali'ye istikrar getirme yolunda önemli adımlar atan İslami Mahkemeler Birliği'nin iktidarı da Amerikan yanlısı güçler tarafından yıkıldı, ülke kaos ortamına çekilirken İslami Mahkemeler Birliği yerine daha militan gruplar sahnede güçlü bir şekilde yerlerini aldılar. Ekim 2011 ortalarında Eşşebabı (resmi adı Hareketül Şebabil Mücahidin – Mücahit Gençler Hareketi) bitirme harekâtı Kenya, Etiyopya, Somali Ordusu, Fransa ve Amerika tarafından başlatıldı. Kenya ve Etiyopya Somali'ye girdiler, Amerika insansız savaş uçakları ile destek veriyor. Yani savaş şiddetleniyor.

Amerika ve bölgedeki müttefikleri Somali savaşını askeri olarak bitirmek için çabalasalar da, kanımızca, Somali'de çözümün yolu diplomasiden ve siyasi görüşmelerden geçiyor.

Somali ile ilgili Türkiye'nin gösterdiği çabalara da değinmekte fayda var. Başbakan Erdoğan'ın büyük bir heyetle Somali'ye ziyarette bulunması Somalili bakanlar tarafından "altın fırsat" olarak yorumlanmış ve "Türkiye'nin Somali'ye dünya kapısını açtığı" değerlendirmeleri yapılmıştı. Erdoğan'ın ziyareti bölge ve bölge dışındaki Somalililerden büyük övgü ve takdir almıştı. Belki medyada fazla gündeme gelmiyor ama Türkiye'nin faaliyetleri o günden bugüne tüm hızıyla devam ediyor. Türkiye'nin şimdi orda bir büyükelçisi var ve her düzeyde heyetler sürekli gelip gidiyorlar.

Türkiye Somali sorunu ile ilgili bir uluslararası konferansı İstanbul'da ağırlamaya hazırlanıyor. Dışişleri Bakanı Sayın Ahmet Davutoğlu Sivil Dayanışma Platformunun Ankara buluşmasında Somali siyasi çözümü ile ilgili sorumuza 1 Haziran'da başlayacak İstanbul konferansına Somali'den 300 "aksakal" veya başka bir tabirle akil adamı çağırdıklarını ve sorunu tartışacaklarını aktarmıştı.

Bu münasebetle bir kere daha yinelemekte fayda var: Somali'de çözüm askeri değil ve bu yönde atılacak adımlar sorunu daha da derinleştirme potansiyeli taşımaktadır. Türkiye Somali'de arkasına aldığı rüzgârın da gücüyle meselenin ana taraflarından birini oluşturan Eşşebabı da içine alan bir siyasi çözümü zorlamalıdır.

YENİ ŞAFAK 

YAZIYA YORUM KAT