İkili eğitim yapan çocuklar kahvaltı ve öğle yemeğinden mahrum,10 çocuktan sadece 4'ü "tuvaletler temiz" diyor, 'akranları ve öğretmenlerinin kötü davranışlarına maruz kaldıklarını' söylüyor.

"Ben sabahçıyım, sabahın 5’inde kalkıyorum. Çok zor oluyor."

"Teneffüslerimiz çok kısa, nasıl geçtiğini bile anlamıyoruz. Dışarıya çıkıyoruz bir bakıyoruz zil...10 dakika teneffüs çok az."  

"Tuvaletler pis, böyle burnunu tıkıyorsun öyle giriyorsun. Ben elimden geldiğince girmiyorum, elimden geldiğince tutmaya çalışıyorum"

"Yani bence, hani öncelikle insan okula gelmek istiyorsa yani okulun biraz güzel olması gerekir. Hani kendine doğru çekmesi gerekir insanı, yoksa iç açıcı değilse kimse gelmek istemiyor."

Çocuklar okullarındaki koşulları böyle anlatıyor.

Eğitim Reformu Girişim (ERG) ve Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı (TEGV) çocukların gözüyle eğitim koşullarını araştırdı. Araştırma, okulların fiziki ve sosyal koşullarının yetersizliğini ortaya koyuyor.

"Çocukların Gözünden Okulda Yaşam" isimli bir araştırma, TEGV’in eğitim birimlerindeki çocuklarla görüşülerek yapıldı. 25 ilde yapılan çalışmaya 2014-2015 eğitim yılında 4,5 ve 7. sınıfta okuyan 2 bin 72 çocuk katıldı. Araştırma 2019’a kadar kaldırılması planlanan sabahçı-öğlenci olarak uygulanan ikili öğretimin yarattığı sorunlara dair de önemli veriler sunuyor.

Türkiye’de ilkokul öğrencilerinin yüzde 54’ü, ortaokul öğrencilerinin yüzde 47’si ikili öğretim görüyor. Araştırma, ikili eğitim alan çocukların en çok beslenme ve sosyal etkinliklere katılım açısından olumsuzluk yaşadığını gösteriyor. Araştırmaya katılan ve sabahçı olan çocukların yüzde 78’i okula saat 07.30 veya daha önce başlıyor. Sabahçı çocuklar tam gün eğitim veren okullarda okuyan yaşıtlarına göre daha az oranda kahvaltı edebiliyor. Öğlenci çocuklar da tam gün eğitim alanlara göre daha az oranda öğle yemeği yiyebiliyor.

Sabahçılara kahvaltı, öğlencilere öğle yemeği yok

Sabahçı çocukların yüzde 24,6’sı her zaman kahvaltı edebildiğini söylerken, tam gün eğitim alan çocuklarda her gün kahvaltı edenlerin oranı yüzde 51,9. Öğlenci olan çocukların sadece yüzde 26,8’i öğle yemeği yiyebiliyorken, tam gün eğitim alanların yüzde 66,1’i her zaman öğle yemeği yiyebiliyor. 

10 çocuktan 4’ü 'okul tuvaleti temiz' diyor

Araştırma okulların ısınma ve temizlik sorununu da verilerle ortaya koyuyor. İkili eğitim veren okullarda bu sorunlar daha çok yaşanıyor. Okulunun iyi ısınmadığını söyleyen çocukların oranı ikili öğretim yapan okullarda yüzde 41, tam gün eğitim veren okullarda ise yüzde 34. Araştırmaya katılan her 10 çocuktan sadece 4’ü tuvaletin temiz olduğunu söylüyor. Bazı çocuklar zorunda kalmadıkça tuvalete gitmediğini, tuvaletlerde sabun olmadığını, tuvaletlerin koktuğunu anlatıyor.

Okulların sosyal alanları da kısıtlı. Spor salonu, kütüphane, revir bulunma oranı çok düşük.

Araştırma, okullarda kimi zaman fark edilmeyen ya da önemsenmeye akran zorbalığına dair veriler de sunuyor. Araştırmaya katılan çocukların yüzde 24’ü okulda kendisini itip kakan ve rahatsız eden çocuklar olduğunu söylüyor, yüzde 14’ü okulda kendisiyle dalga geçildiğini söylüyor. Öğretmenlerin de çocuklara şiddet uyguladığına dair veriler var. Araştırmaya katılan öğrencilerin yüzde 15’i okulda kendisine kötü davranan öğretmen ya da çalışan olduğunu söylüyor.

Sınıf büyüdükçe okul algısı olumsuzlaşıyor

Bu sorunların önlenmesinde önemli olan rehberlik servisi ise yeterli değil. Okulların yüzde 80’inde rehberlik servisi var. Ancak araştırmada Türkiye genelinde rehber öğretmen başına düşen öğrenci sayısının 650 olduğu da hatırlatılıyor. Bir rehber öğretmene 200-250 öğrenci düşmesi gerektiğine vurgu yapılıyor.

Çalışma, ortaokul son sınıfa doğru çocukların okul algısının daha olumsuz olduğunu gösteriyor. 4. sınıfların yüzde 68,5’i okulda öğrendiklerini ilgi çekici bulurken, 7. sınıflarda bu oran yüzde 54,7’ye düşüyor. Okulda kendini mutlu hisseden çocuklar da sınıf büyüdükçe azalıyor. 4. sınıfların yüzde 68,1'i okulda mutlu olduğunu söylerken bu oran 7. sınıflarda yüzde 57,5.

Seçmeli ders sorunu

"Çocukların Gözünden Okulda Yaşam" seçmeli derslerdeki sıkıntıları da özetliyor. Çocukların yüzde 35’i seçmek istediği dersi belirtmek için form doldurmadığını söylüyor. Yüzde 55’i okul başlamadan önce seçmeli derslerde ne yapılacağı ile ilgili bilgi alınmadığını anlatıyor. Seçmeli derslerin düzenli işlenmesinde de sorun var. Araştırmaya katılan çocukların seçmeli dersleri düzenli olarak işlediklerini söyleyen çocuk oranı yüzde 81’i geçmiyor. Derslerin düzenli işlenmesi de dersten derse farklılık gösteriyor.

Kuran-ı Kerim dersini düzenli işlediğini söyleyen öğrencilerin oranı yüzde 81. Yüzde 79,4 matematik uygulamalarını, yüzde 78,6 temel dini bilgilerin düzenli olarak işlendiğini söylüyor. Düzenli işlenme oranı en düşük olan ders yüzde 65,7 ile bilim uygulamaları.

Al Jazeera