Amerikan kaynaklı mali krizin ardından pek çok ülkede genç  işsiz sayısı çoğalmaya başladı. Genç işsiz sayısının  çoğalmasında ülkelerin eğitim sistemi önemli rol oynuyor. Mesleki eğitime ağırlık veren ve çıraklık sisteminin iyi işlediği ülkelerde genç işsiz sayısı azalıyor.

Uluslararası  İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD)’nin yaptığı araştırmaya göre 14-24 yaş arasındaki genç işsizlerin sayısının kriz döneminde Almanya’da azaldığı tesbit edildi. 2007 yılında yüzde 10,9 oranında olan genç işsizlik, 2009’da yüzde 10,3’e geriledi. OECD araştırması, Almanya’da genç işsiz sayısının azalmasını okul ve iş yaşamı arasında kurulan çıraklık sisteminin iyi işlemesine bağlıyor.

OECD’ye üye 29 ülkede genç işsiz ortalaması 2007’de yüzde 13,2 oranındayken 2009’da 18,4’e yükseldi. Genç işsiz sayısı OECD üyesi 29 ülkede 4 milyondan 15 milyona yükseldi. Genç işsizliğin en yüksek olduğu ülke yüzde 39,6 oranıyla İspanya, en düşük olduğu ülke yüzde 9,1 oranıyla Hollanda oldu.

Gelelim Türkiye’deki genç işsizliğin nedenlerine... Türkiye’de genç işsizliğin artışını 28 Şubat darbesine bağlamak yanlış bir değerlendirme olmaz herhalde. Çünkü 28 Şubat 1997’de yapılan darbenin ardından meslek liselerinin ortaokul bölümlerinin kapatılması ve meslek liselerinin üniversiteye giriş haklarının kısıtlanması işsizliği çoğalttı. Çünkü meslek liselilerin üniversiteye girişinin kısıtlanması meslek liselerine olan öğrenci talebini düşürdü. Dolayısıyla, meslek sahibi olmayan, klasik lise diplomalı genç işsiz sayısı çoğaldı.

Genç işsizliğin çoğalmasında diğer neden, 28 Şubat darbesini destekleyenlerin kamu ve özel bankaları soymalarına göz yumulması oldu. Türkiye ekonomisinin kaynakları israf edildi. Bankalarda ortaya çıkan yaklaşık 72 milyar dolar zarar Hazine tarafından karşılandı. Yatırımlarda kullanılacak kaynaklar üretken olmayan alanlarda heba edildi. Hatta yatırımlarda kullanılması gereken kaynaklar bazı kişilerin yurtdışı hesaplarına gitti. Çalınan ve israf edilen paralar, IMF’den alınan borçlarla karşılandığı için istihdamı arttıracak yatırımlar yapılamadı. Böylece genç işsiz sayısı hızla çoğaldı.

Anlayacağınız 28 şubat 1997’de yapılan darbe Türkiye ekonomisinde genç  işsiz sayısını çoğalttı. Halbuki meslek liselerinde eğitim sistemi değiştirilmeseydi. Ve ülke ekonomisinin kaynakları  darbe destekleyicileri tarafından yağma edilmeseydi. Almanya’da olduğu gibi Türkiye’de de genç işsizlerin oranı küresel krize rağmen yüzde 10 seviyelerine gerileyebilirdi.

Genç işsizlik oranları (yüzde)

Yıllar 2007 2009

İspanya 19,1 39,6

Slovakya 19,9 31,8

Macaristan 19,6 28,3

İrlanda 9,2 27,8

Yunanistan 21,8 27,5

İtalya 21,0 26,5

İsveç 19,5 25,8

Fransa 18,6 23,3

Belçika 17,8 23,2

Finlandiya 16,4 23,1

Polonya 18,9  22,7

Türkiye 17,3 21,4

Portekiz 16,1 21,1

Çek Cum. 9,5 20,3

Britanya 13,8 19,6

ABD 11,1 19,1

Yeni Zelanda 9,3 18,2

Lüksemburg 15,4 17,8

İzlanda 6,6 17,5

Kanada 11,2 15,8

Danimarka 7,1 13,1

Avustralya  9,7 12,5

Almanya 10,9 10,3

Japonya 7,6 10,3

Kore 8,2 10,2

Meksika 7,4 9,9

Avusturya 7,8 9,5

Norveç 6,7  9,1

Hollanda 5,4 9,1

Kaynak: OECD

TARAF