Halep kenti ablukaya alınırken, çeşitli ağır silahlarla ve uçaklarla bombalanırken bu satırları yazıyorum.

Şu ana kadar hep Şam'ın yanında yer almış Halep, devrimin komplocu dış güçlerin uluslararası emperyalizm ve Siyonizm'le birlikte harekete geçirdiği kırsal kesimlerin devrimi olduğunda ısrar ederek Suriye devriminin önemini hafife almak için pazarlanan gerekçelerin adresi olmuştu. Şam ve Halep'in devrime katılması sonrası bu gerekçeler artık pazarlanamaz ancak Mısırlı ünlü tarihçi Muhammed Hasaneyn Heykel de dahil bu gerekçeleri aylar boyunca kullananlar görüşlerini değiştirmediler. Söz gelimi devrimcilerin ulusal güvenlik binası eyleminde rejimin belli başlı isimlerini vurması sonrası ve öncesinde yaşanan Şam savaşında rejim, devrimcilerin bir süre kontrollerine geçirdikleri birçok semtte yeniden kontrolü sağlayarak dizginleri eline aldı ancak bu durum kentin farklı semtleriyle devrime katıldığı gerçeğinden hiçbir şeyi değiştirmez.

Şimdi bir benzeri Halep'te yaşanıyor. Halep'te yaşanan mücadelenin sonucunu kestirmek zor ve devrimin çatışma yöntemi çete savaşıdır. Rejimin kenti veya bir kısmında kontrolü tekrar geri almasıyla üstünlüğü ele geçirdiğini söylemek mümkün değil. Özellikle de rejim ile hafif silahlara ve çoğunluğu el yapımı patlayıcıların kullanıldığı tuzaklara bel bağlayan devrimciler arasındaki silah ve imkânlar arasındaki fark ortadayken... Doğal olarak Halep'in savaşta üstün bir başarı göstermesi ve Libya'nın Bingazi'si olması uzak ihtimal değil, ancak bu da Rusya ve Çin'in tutumları gölgesinde ufukta görünmeyen uçuş yasağı konulmasını gerektiriyor. Bu durum, çete savaşının devam edeceği, ordu ve siyasi kurumdaki kopma halkasının genişleyeceği anlamına geliyor. Bu boyut devrimcilere sığınma imkânı sağlayacak güvenli veya tampon bölgeler oluşturulmasında kendini gösteren askerî müdahalenin ciddi şekilde konuşulduğu gerçeğini ortadan kaldırmaz. Görünen o ki, bu gelişmenin, rejimin her an düşebileceği düşüncesiyle ve rejimin yerini kimyasal silahların varlığı gölgesinde kontrol edilemez güçlerin alması ihtimaliyle ilişkisi vardır. Kimyasal silahların bu güçlerin eline geçmesinden endişe ediliyor. Ayrıca ortada özellikle Kürtlerin hareketlerini endişeli şekilde takip eden Türkiye açısından ülkenin bölüneceği korkusu söz konusu. Bunun yanı sıra Aleviler, sahil bölgelerine ve orada devlet kurmaya yönelmekteler.

Bu noktadan hareketle, boşluğu dolduracak bir alternatif bulunmasıyla ilgili girişimler çoğaldı. Menaf Tlas hikâyesi bizden uzak değil. Bu adam Arap, Türk ve Batılı yetkililerce karşılandı. Bu durum, endişe verici boşluğu veya muhtemel bölünmeyi engelleyecek bir alternatif arandığı anlamına geliyor. Bölünme seçeneği uzak görülüyor. Sadece Türkiye reddettiği için değil, aynı zamanda çok kurban veren devrimin de bedeli ne olursa olsun sonun Suriye'nin bölünmesi olmasını kabul etmediği için. Hatta çatışmalar uzun dönem sürse dahi bölünme söz konusu değil. Muhalif Ulusal Konsey ve beraberindeki Hür Suriye Ordusu, devam eden siyasi hareketlenmelere yönelik tutumu bağlamında çok şey söylemiyor. Bu tutum, büyük ölçüde mantıklı görülüyor. Zira rejim bu hareketlenmelerle ilgili, rejimin ve başta Rusya ve İran olmak üzere destekçilerinin Esed'in bırakmasının söz konusu olmadığını açıkladığı bir zamanda rejimin bedava ödünler vermesi akıl kârı değil. Rejim umutsuzluğa düşer ve Beşşar ailesiyle birlikte bırakma kararı alırsa başka yaklaşımlar üzerinde durulabilir. Özellikle de 40 yıllık ömrü bulunan kanlı bir rejimi devirenler, başkalarıyla -özgürlük ve saygınlık taleplerini ifade etmemeleri halinde- mücadele etmekten aciz kalmazlar.

İsrail'in endişeleri Amerikan ve genel olarak Batı tutumunu kontrol ederken tutumların geneli rejimin gideceğinde ve sonraki şartların düzenlenmesi gerektiğinde şüphe etmemektedir. Doğal olarak umut, siyasi müzakerelerin ömrünün uzamasının rejimin fiili olarak devrilmesine götürmesidir. O vakit siyasi ve askerî şıklarıyla muhalefet belirli bir süre için geçiş hükümeti kurabilirler. Ürdün gazetesi Ed Düstur 29 Temmuz 2012

ZAMAN