1. YAZARLAR

  2. Muhammed el Semmak

  3. ABD-Rusya: Fil ile ayının dansı
Muhammed el Semmak

Muhammed el Semmak

Yazarın Tüm Yazıları >

ABD-Rusya: Fil ile ayının dansı

26 Eylül 2009 Cumartesi 03:21A+A-

Büyüklerin oyununda küçük ülkelere yazık oluyor. Polonya, komünizm çökene ve Sovyetler Birliği dağılana kadar Sovyetler'in başını çektiği Varşova Paktı'nın bir parçası idi. Polonya'nın başkenti Varşova, NATO paktına tepki olarak kurulan bu askerî manzumenin merkezi idi.

Çekoslovakya da Varşova Paktı üyesiydi. Ülke Çek ve Slovakya diye ikiye bölündü. Varşova Paktı üyeliği Kremlin'e tam bağlılık anlamına geliyordu. Fakat Kremlin süratle bu ülkelerin bağlılığını kaybetti. Bu durum ülkelerin AB'ye ve keza NATO paktına üyelik talebinde bulunmasındaki hızlılıkta somutlaştı. Yani Moskova'ya en uç bağlılıktan Washington'a en uç bağlılığa geçiş yaşandı. Bu ülkeler, önceki Amerikan başkanı George Bush yönetiminin Polonya ve Çek topraklarında füze kalkanı için askerî üsler kurulması yönünde sunduğu Amerikan talebine olumlu karşılık verecek noktaya kadar götürdüler işi.

Rusya'nın Amerikan ağı projesini kendi güvenliği ve selameti için direkt tehdit olarak görmesi doğaldı. Bu yüzden şiddetle karşı çıktı, özellikle de Polonya ve Çek Cumhuriyeti'ni kendisini tehdit eden Amerikan balistik füze üssüne dönüşmeleri yönündeki tutumlarından dolayı tehdit etti. Kremlin'in tepkisini kontrol altına almak amaçlı Amerikan-Rus görüşmeleri sonuçsuz devam etti. Eski Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rus füze gücünün geliştirilmesi projesini yapılandırmak zorunda kaldı. Bu ise Moskova ile Washington arasında yeni bir silahlanma yarışmasını başlattı. İki küçük devlet Polonya ve Çek Cumhuriyeti, Rus orağı ile Amerikan çekici arasında kaldı. Polonya'ya yönelik Rus öfkesi Moskova'nın Varşova'yı Rus gazından mahrum bırakmasına kadar çıktı. Şu an şartlar ters döndü. ABD Başkanı Barack Obama, Bush'un belirlediği stratejik kalkan projesinden vazgeçme kararı aldı ve önceki ABD yönetiminin Polonya ve Çek Cumhuriyeti ile yaptığı anlaşmayı iptal etti. Görünen o ki, iki Avrupa ülkesi bu genel değişime gafil yakalandı ve Rusya ile ilişkilerini onarmak için iptal kararından önce harekete geçemedi.

Sadece İsrail, bu durumun farkındaydı. Başbakanı Benyamin Netanyahu, stratejik füze kalkanı projesini bırakma yönündeki Amerikan ilanı eşiğinde Moskova'ya gizli bir ziyarette bulundu. Görünen o ki İsrail, Netanyahu'nun gizli ziyareti ile Kremlin'le yeni durumları görüştü. Fakat Polonya ve Çek Cumhuriyeti ne olacak? Rus ayısını öfkelendirmeleri sonrası Rusya'ya komşu iki ülke ne yapacak? ABD'nin projeyi bırakması sonrası ne yapacaklar?

Hiç kuşkusuz yeni Amerika'nın kararı Amerikan-Rus ilişkilerinde yeni bir sayfa açacak. Bu ilişkiler, etkileri sadece Rusya'ya komşu Avrupa ülkelerine değil, dünyanın birçok başka bölgelerine de yansıyacak 'yeni balayına' sahne olabilir. Belki de en önemli yansıması İran'da görülecek. Şu ana kadar İran nükleer dosyasına yönelik Amerikan-Avrupa tepkileri Rusya'nın olumsuz tutumuna tosluyordu. Bu tutumun büyük bir kısmı ABD'nin Polonya ve Çek Cumhuriyeti'ne balistik füze ağı kurma projesine tepkiydi.

Rusya'nın Amerikan selamına benzer şekilde karşılık vermesi şaşırtıcı olmaz. Şayet bu karşılık gerçekleşirse bölgede halihazırdaki siyaset denklemine yansıması kaçınılmaz. Zira İsrail, İran nükleer tesislerini vurma tehditlerinde daha az sıkıntı duyabilir. Avrupa-Amerikan grubu İran'ı tehdit eden yaptırımları artırmakta daha aktif olabilir. Bu durum Fransa'nın sert tutumunda açıkça görüldü. Sarkozy, daha önce kullanmadığı sert bir üslupla bu tutumu açıkladı.

Rus sembolü ayı, Amerikan Demokrat Parti'nin sembolü fille dans ettiği zaman ormandaki küçük hayvanlar yuvalarına kaçışıyor. Yalnız orada bile kurtuluş, güven ve istedikleri barışı bulamıyorlar.

Lübnan gazetesi El Müstakbel, 25 Eylül 2009

ZAMAN

YAZIYA YORUM KAT